Kennispagina
Samenlevingsvormen

Kennispagina
SAMENLEVINGSVORMEN

Home > Specialisaties > Familie- en erfrecht > Kennispagina Familierecht > Samenlevingsvormen

KENNISPAGINA SAMENLEVINGSVORMEN

Kennis delen vormt de basis van alles wat we doen. Het geeft inzicht en maakt samenwerking en juridische advisering doelgerichter.

Op deze kennispagina’s vind je een korte omschrijving van veelgebruikte begrippen over samenlevingsvormen. Deze begrippen gebruiken wij ook vaak in onze nieuwsberichten.

HET HUWELIJK EN GEREGISTREERD PARTNERSCHAP

Wanneer je trouwt of een geregistreerd partnerschap aangaat hebben jij en je partner volgens de wet bepaalde rechten en plichten tegenover elkaar. Tegenwoordig zijn de gevolgen van het huwelijk en het geregistreerd partnerschap gelijk aan elkaar. Een huwelijk of geregistreerd partnerschap moet via de rechter worden ontbonden.

VOORWAARDEN HUWELIJK OF GEREGISTREERD PARTNERSCHAP

Beide partners moeten 18 jaar of ouder zijn en je mag niet met een ander gehuwd zijn of een geregistreerd partnerschap gesloten hebben. Daarnaast mogen bepaalde familieleden (ouders en kinderen, grootouders en kleinkinderen en broers en zussen) niet met elkaar trouwen of een geregistreerd partnerschap sluiten.

RECHTEN EN PLICHTEN TIJDENS HUWELIJK OF GEREGISTREERD PARTNERSCHAP

In een huwelijk of geregistreerd partnerschap hebben de partners bepaalde rechten en plichten, waarvan een aantal rechten en plichten gelden ongeacht de vraag of partijen op (huwelijkse) voorwaarden getrouwd zijn of een partnerschap zijn aangegaan.

Lees meer

Voorbeelden zijn dat partners elkaars achternaam mogen gebruiken, zij niet zijn verplicht tegen elkaar te getuigen in een rechtszaak en dat zij bepaalde handelingen uit elkaars naam mogen verrichten. Voor een aantal rechtshandelingen hebben de partners elkaars toestemming nodig. Ontbreekt deze toestemming, kan de rechtshandeling door de ander worden vernietigd. De plichten die beide partners naar elkaar hebben zijn dat zij elkaar dienen te verzorgen en onderhouden (onderhoudsplicht) en elkaars wettelijke erfgenaam zijn. Bij dit laatste kan per testament van worden afgeweken. Daarnaast bouw je met een pensioenregeling rechten op voor een ouderdomspensioen, ook voor elkaar. Wanneer één van de partners overlijdt, kan de ander aanspraak maken op een nabestaandenpensioen.

VERSCHIL TUSSEN HUWELIJK EN GEREGISTREERD PARTNERSCHAP

Zowel een huwelijk als een geregistreerd partnerschap kan door personen van een gelijk of verschillend geslacht gesloten worden. Bij een huwelijk geeft men elkaar het Ja-woord, dat is bij een geregistreerd partnerschap niet nodig. Een huwelijk tussen man en vrouw wordt in principe overal ter wereld erkend. Bij een huwelijk tussen personen van hetzelfde geslacht is dat niet het geval. Dat geldt ook voor een geregistreerd partnerschap, zowel tussen personen van verschillend als van hetzelfde geslacht. Bij langer verblijf in het buitenland of bij emigratie kunnen er dan problemen ontstaan, bijvoorbeeld met het erfrecht.

Lees meer

Een geregistreerd partnerschap kan, als er geen minderjarige kinderen zijn, worden beëindigd zonder tussenkomst van de rechter. Een huwelijk kan alleen door tussenkomst van een rechter beëindigd worden. Een geregistreerd partnerschap kan omgezet worden bij de gemeente in een huwelijk. Een huwelijk omzetten in een geregistreerd partnerschap is niet mogelijk. Tussen een huwelijk of geregistreerd partnerschap bestaan nagenoeg geen verschillen als het over de rechten en plichten tussen de partners gaat. Zonder (huwelijkse) voorwaarden ontstaat de gemeenschap van goederen. Als er kinderen binnen de relatie worden geboren gelden dezelfde afstammingsrechtelijke gevolgen voor ouders van een verschillend geslacht. Wordt een kind geboren uit een relatie tussen twee vrouwen en of mannen dan gelden er andere regels, afhankelijk van de situatie.

SAMENLEVERS ZONDER SAMENLEVINGSOVEREEN -KOMST

Voor samenwoners is er wettelijk niets geregeld, toch kan een samenleving gevolgen hebben. Zo kunnen partners als fiscaal partners worden aangemerkt of als toeslagpartner. Een samenleving kan eveneens gevolgen hebben voor het recht op een uitkering op grond van de participatiewet en of de hoogte van een AOW-uitkering. Samenlevers zijn niet verplicht om elkaar financieel te onderhouden, na een scheiding geldt er geen onderhoudsplicht. Samenlevers zijn niet elkaars erfgenaam, tenzij dit bij testament is geregeld. Dat je geen samenlevingsovereenkomst hebt, betekent daarom niet dat je geen verplichtingen tegenover elkaar hebt.

SAMENLEVERS MÉT SAMENLEVINGSOVEREEN-KOMST

Partners kunnen een samenlevingsovereenkomst sluiten waarin de gevolgen van de samenleving geregeld worden. Zij hebben de vrijheid om afspraken te maken over bijvoorbeeld de kosten van de huishouding, een wederzijdse verzorgingsplicht, onderhoudsplicht na scheiding, etc. Het vermogen blijft gescheiden, tenzij goederen samen worden aangeschaft en/of schulden gezamenlijk worden aangegaan. In een samenlevingsovereenkomst kunnen partners wel bepalen dat bepaalde goederen gemeenschappelijk zijn. In de meeste situaties wordt een samenlevingsovereenkomst door een notaris opgesteld, dat is niet verplicht. Pensioenverzekeraars stellen voor het partnerpensioen wel de voorwaarde dat de samenlevingsovereenkomst in notariële vorm is vastgelegd. Samenlevers zijn niet elkaars erfgenaam, tenzij dit bij testament is geregeld.